NAZIV LOKALITETA: GLADNO POLjE, selo Moklište, opština Belo Palanka

RUKOVODILAC ARHEOLOŠKIH ISKOPAVANjA: dr Mira Ružić, arheolog

OPIS RADOVA NA ARHEOLOŠKOM LOKALITETU:

Lokalitet se nalazi na platou koji se pruža severno od puta za Svrljig i Nišave. Proteže se u dužini od oko 1,5 km u pravcu istok–zapad, od Betonskog mosta preko Nišave do velike krivine koju pravi put za Svrljig ka severu. Dužina lokaliteta u pravcu sever–jug iznosi oko 200 m. Da bi se ovaj veliki prostor arheološki istražio podeljen je na sektore: sektor I (nekropola iznad Betonskog mosta preko Nišave), sektor II (građevina koja se nalazi oko 150 m severno od nekropole) i sektor III (istočni deo Gladnog Polja, na kome je poznato postojanje zidane grobnice).

Sektor I se nalazi na zaravnjenom platou iznad severne obale Nišave, odmah preko puta tzv. Kamenog mosta, uz put koji vodi ka Moklištu. Na dve pozicije profila koji je nastao probijanjem ovog puta, uočavali su se ukopi grobova. Istražen je prostor od oko 1000 m2. Otkriven je 51 grob, u kome je bila sahranjeno 54 individue. Reč je o nekropoli sa inhumiranim pokojnicima, koju bismo, na osnovu pokretnog arheološkog materijala, mogli datovati u sredinu 5. veka.

Sektor II nalazi se u podnožju brda Ravanica, odmah ispod Latinskog Grobišta. Iako se prospekcijom terena na ovom prostoru nisu uočavali tragovi postojanja bilo kakvih arheoloških objekata, na samoj trasi puta (po njegovoj središnjoj osi), postavljen je kontrolni rov koji je dao izuzetne rezultate. Otkriveni su delovi građevine stambenog ili ekonomskog karaktera. Pokretni arheološki materijal, barem onaj hronološki osetljiviji (novac, žišci, delovi nakita), ograničava upotrebu ove građevine na period od druge četvrtine 4. do kraja 5. veka.

Sektor III predstavlja istočni deo velikog lokaliteta Gladno Polje. Nalazi se severno od puta Bela Palanka – Svrljig, odmah pored tzv. Velike krivine, koja skreće ovaj put ka severoistoku. Istražena je od ranije poznata zidana grobnica u kojoj je bilo sahranjeno 7 odraslih individua. Građena je od neobrađenog lokalnog kamena sa poluobličastim svodom izvedenim u opeci. Orijentisana je u smeru istok–zapad, sa ulazom ozidanim opekom na istočnoj strani. Unutrašnje dimenzije grobne komore su 1,5 h 2,0 m. Zidovi su omalterisani malterom žute boje koji je dosta dobro očuvan, osim što ga nagriza vlaga. Na istočnom zidu postoji mala trougaona niša. Severni zid grobnice je uklesan u prirodnu stenu, dok je južni izidan do odgovaruće visine, s obzirom na to da postoji pad terena od severa ka jugu. Grobnica je bila ukopana, a vidljiv je bio njen poluobličasti svod premazan malterom sivo-žute boje. Bila je meta pljačkaša, što se manifestuje oštećenjima na zapadnom zidu i svodu.