Projektom rukovodi dr Svetlana Pejić, istoričar umetnosti.

Projekat istorijsko-umetničkog istraživanja crkve Svetog Nikole (16. vek) predstavlja zajedničku inicijativu Ministarstva kulture Republike Srbije i Budimljansko-nikšićke eparhije SPC, a ostvaruje se od sredine 2009. godine. Pokrenut je s ciljem sveobuhvatnog poznavanja ovog značajnog spomenika prošlosti u Polimlju i predviđa sagledavanje crkve sa stanovišta istorije, arhitekture i zidnog slikarstva, riznice ikona kao i zbirki rukopisnih i starih štampanih knjiga. Svaki od navedenih segmenata do sada je samo delimično istražen i fragmentarno je dostupan javnosti.

Tokom druge polovine 2009. sprovedena su istraživanja crkve, urađene arhitektonska i foto dokumentacija i prikupljeni relevantni podaci kojima raspolažu srodne ustanove u Crnoj Gori.

Na crkvi je konstatovano više građevinskih faza, o kojima nema pisanih istorijskih podataka. Složena hronološka slika postala je znatno jasnija posle sistematskih arheoloških istraživanja unutrašnjosti crkve i, naknadno, površine ispred zapadnog pročelja. Izveli su ih stručnjaci Polimskog muzeja iz Berana pod rukovodstvom arheologa Predraga Lutovca. Pokretni nalazi, prevashodno kovani novac otkriven uz ostatke pokojnika unutar zidane grobnice, definisali su period 1370–1390. kao vreme temeljenja crkve. Publikovani su preliminarni izveštaji o obavljenim radovima i njihovim rezultatima.

Jugozapani izgled crkve
Jugozapani izgled crkve
Situacioni plan
Situacioni plan

Zapisi iz rukopisnih i štampanih knjiga (danas u Arheografskom odeljenju Narodne biblioteke Srbije i u Cetinjskom manastiru) kao važan sekundarni izvor iščitani su, doprinevši rasvetljavanju nedovoljno poznate prošlosti crkve u starom Nikolj-Pazaru.

Urađeni su crteži arhitekture i crteži fresaka u dokumentacione svrhe, što su istovremeno i neophodne etape u pripremi ilustrativnog materijala za štampu.

O pojedinim osobenim temama ili ikonografskim rešenjima fresko-slikarstva raspravljano je u studijskim tekstovima predatim u štampu (slike Bogorodičinog uspenja, Strašnog suda i iklustracija molitve Vo grobe plotski).

Strašni sud, detalj: Smrt pravednika
Strašni sud, detalj: Smrt pravednika
Preobraženje, svod zapadnog traveja centralnog broda
Preobraženje, svod zapadnog traveja centralnog broda
Sveti Jovan Krstitelj, ikona, druga polovina 17. veka
Sveti Jovan Krstitelj, ikona, druga polovina 17. veka
Nadgrobnik, staro groblje uz crkvu
Nadgrobnik, staro groblje uz crkvu
VRH