NAZIV LOKALITETA: BARE I–III, selo Jelašnica, opština Niš

RUKOVODILAC ARHEOLOŠKIH ISKOPAVANjA: mr Maja Đorđević, arheolog

OPIS RADOVA NA ARHEOLOŠKOM LOKALITETU:

Lokalitet Bara nalazi se u ataru sela Jelašnica i prostire se na površini oko 3 hektara na kojoj se izdvajaju tri celine. Nalazi se na 216 m nadmorske visine i zauzima niziju koju formiraju slivovi Jelašničke reke i Nišave, na levoj strani njihovog toka. Jelašniča reka se uliva u Nišavu u neposrednoj blizini lok. Bara I, a duž njenog toka (oko 500 m) nalaze se i lok. Bara II i Bara III. Na ovom prostoru nalazilo višeslojno naselje koje je u kraćim razmacima naseljavano u pristoriji (neolit, bronzano doba, starije i mlađe govozdeno doba), kao i da je pogodan položaj iskorišćen i u ranoj fazi osnivanja provincije Mezije u II veku kad je osnovano naselje, možda putna stanica ili poljoprivredno imanje u blizini grada Naisa.

Lok. Bara I (sektor I) nalazi se u neposrednoj blizini ušća Jelašničke reke u Nišavu. konstatovani su ostaci osnove temelja dva ili tri antička objekata (II–III vek), površine sa urušenim delovima rimske krovne i podne opeke (tegule i imbreksi), očuvani deo poda antičke građevine od pravougaone opeke, kao i ostaci praistorijskog sloja, gde je najizrazitiji nalaz gvozdenodobne otpadne jame prečnika 3 m sa odbačenim delovima zidne konstrukcije praistorijskog stamenog objekt i veliki broj delova više posuda za čuvanje hrane (pitos). Lok. Bara II (sektor II), je na najvišljoj tački inače veoma ujednačeno niskog platoa koji čini ušće dve reke. Otkriveni su brojni delovi različitih keramičkih posuda, dva stambena objekta i tri otpadne jame sa takođe velikim brojem delova posuda. Na ovoj površini preovlađuju nalazi iz perioda neolita, bronzanog i gvozdenog doba i samo par fragmenata iz perioda antike. Lok. Bara III (sektor III), prostire se uz meandar Jelašničke reke i završava se izuzetno vlažnim, barovitim tlom gde preovlađuju topole i bambus. U kulturnom sloju konstatovani su uglavnom delovi keramičkih posuda i iz praistorije i iz antičkog perioda, ali bez ikakvih naznaka o mogućim ostacima stambenih objekata ili otpadnih jama.